فلسفه آداب و رسوم ایرانیان در شب یلدا/پروتکلهای بهداشتی را جدی بگیریم
تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۳۹۷۰۵۹
یک استاد دانشگاه در رشته ادبیات گفت: دورهمی های امسال رعایت پروتکل های بهداشتی حال و هوای متفاوت تری را نسبت به سالهای گذشته پیدا کرده همه خوشی ها و شادی ها در سایه سلامتی و تندرستی لذتبخش می شود و حتماً بزرگترهای فامیل برای ما عزیز هستند و وجودشان باعث شکل گیری محمل هایی صمیمی و کانون هایی گرم خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
رضا حیدری نوری در گفتوگو با خبرگزاری میزان پیرامون آداب رسوم ایرانیان در شب یلدا گفت: یکی از آداب و رسوم مردمان ایران زمین در شب یلدا شاهنامه خوانی، قصهگویی، حافظ خوانی و گفتن خاطرات و سرودهای آیینی همچنین آوازخوانی بوده است.
وی در همین راستا ادامه داد: شب یلدا که با عنوان شب چله نیز از آن یاد میشود یکی از کهن ترین جشن های ایرانیان است که از غروب آفتاب ۳۰ آذر تا طلوع آفتاب اولین روز دی ماه قرار دارد.
حیدری نوری به معنای کلمه یلدا اشاره و بیان کرد: کلمه «یلدا» از یک واژه سریانی به معنی زایش و تولد است زیرا در گذشته معتقد بودند که از فردای شب یلدا خورشید دوباره نورانی تر و روشن تر طلوع می کند به عبارت دیگر نور و روشنایی دوباره متولد میشود.
بیشتر بخوانید: برای مطالعه معرفى آخرین كتب منتشر شده اینجا کلیک کنیدوی علت شکلگیری شب یلدا را مورد بررسی قرار داد و افزود: از آنجا که عموم مردم در دوران کهن کشاورز بودند طول شب و روز برای آنان اهمیت فراوانی داشت آنان خورشید را به عنوان نمادی از خیر و نور میشناختند که همواره با تاریکی و ظلمت در نبرد بوده، شب یلدا در حقیقت بین اقوام هند و ایرانی و هند و اروپایی جایگاه ویژهای دارد آنان شب یلدا را شب زایش خورشید و یا مهر میدانند از سوی دیگر شب کریسمس نیز برگرفته از شب یلدا است و آنان نیز میلاد حضرت مسیح را در این شب می دانند.
این استاد دانشگاه به آداب و سنن شب یلدا اشاره و تاکید کرد: یکی از آداب و رسوم همه مردم ایران زمین حضور آنان در کنار یکدیگر و عموما جمع شدن در خانه بزرگ فامیل است آنان در این جمع خانوادگی و فامیلی سفره هایی زیبا می گسترانند در این سفره ها بنا به آداب و رسوم قدیم هر استان یا هر منطقه انواع ادوات لازم همانند آتشدان، عطردان، بخوردان و خوراکی هایی از قبیل خشکبار آجیل، برگه، گردو و میوههای فصل خصوصاً انار و هندوانه قرارداشته که در این میان فلسفه میوه های سرخ همانند انار و هندوانه به سرخی رنگ آنان باز میگردد این میوه ها ذهن افراد را به یاد آتش و گرمی و رنگ خورشید می اندازد.
***آشنایی با ادبیات اصیل ایرانی در شب یلدا
حیدری نوری به بخش دیگری از مراسم شب یلدا اشاره و ابراز کرد: یکی از رسومات شب یلدا شاهنامه خوانی و حافظ خوانی، گفتن خاطرات و قصه های قدیمی بوده است البته فلسفه حافظ خوانی و شاهنامه خوانی آشنا کردن کودکان و نوجوانان با ادبیات اصیل ایرانی همچنین آموزه هایی که در این ادبیات وجود داشته بوده زیرا آنان نیز به این امر اعتقاد داشتند که هنجارسازی و پایداری آداب و سنن باید از دوران کودکی در قشر جوان شکل بگیرد.
وی اشارهای به تفعل در شب یلدا زد و ابراز کرد: از جمله موضوعاتی که در شب یلدا به آن پرداخته می شود فال حافظ است پیشینه تفعل به شعر حافظ به روزگاران قدیم باز می گردد پیش از حضور حافظ و شکل گیری دیوان او کاهنان و پیشگویان تلاش می کردند تا گاهی با غیب گویی از آینده و سرنوشت انسان ها بپردازند این امر طی سال ها و قرن ها بر فرهنگ جوامع مختلف سایه افکند و عموماً در ادبیات تمام جوامع انسانی اثر گذاشت به نحوی که سایه آن با عنوان فال همچنان در جوامع مختلف دیده می شود، تفعل به فال حافظ با رونق گرفتن شعرحافظ در بین مردم ایران زمین شکل گرفت تفعل به شعر حافظ در واقع نوعی پیش بینی خیر یا شر است این در حالی است که اعتقاد به فال در ادیان و اعتقادات دینی جایگاهی ندارد اما این امر همچنان مورد توجه جامعه بشری بوده و بر افکار و اندیشه های افراد تاثیر گذاشته و ارتباط مستقیمی پیدا کرده است.
وی به ویژگی های شعر حافظ اشاره و تاکید کرد: مهمترین ویژگی شعر حافظ که زمینه را برای تفعل فراهم میکند این است که تنوع معنایی در ادبیات و غزل های حافظ آنقدر زیاد است که هر کس میتواند بیتی از غزل را که مناسب حال خود میداند به عنوان تفعل خود محسوب کند.
حیدری نوری تفعل زدن در شب یلدا را مورد بررسی قرار داد و افزود: عموماً بزرگترهای خانواده یا کسی که با ادبیات فارسی سر و کار دارد و با فرستادن صلوات به روح حافظ و نثار فاتحه، اولین غزل دیوان حافظ را با دکلمه های خوب و بیانی صحیح در جمع می خواند در اثناء بیان شدن این غزل هر یک از حاضران بیتی را که مناسب حال خود می یابند و با آن ارتباط برقرار میکنند.
***مفاهیم نهفته در شعر حافظ
وی پیرامون شعر حافظ اظهار کرد: شعر حافظ غالباً با مفاهیم عاشقانه و عارفانه همراه است و از ویژگی مهم آن طرح ویژه عشق، امید، صلح، مدارا، آشتی، بخشش و مروت بوده که به خواننده و یا شنونده انتقال پیدا میکند حافظ به تقویت امید و دلگرمی در زندگی افراد توجه خاصی داشته لذا از واژگانی استفاده کرده که موسیقی شعری خاصی بر خوردار بوده تا بتواند در اکثر افراد تاثیر بگذارد.
این استاد دانشگاه در رشته ادبیات در مورد تفعّل به شعر حافظ اظهار کرد: افرادی که در شب یلدا به شعر حافظ تفعل میزنند پس از خواندن شعر انسان هایی امیدوار به زندگی و آینده می شوند زیرا که این غزلیات روحیه مقاومت و جنگندگی در مقابل مشکلات را به مخاطب خود تلقین میکند و او را به دنیایی پر از صلح و سازش وی ایجاد بهشتی در خور زندگی دعوت می کند.
***فلسفه دورهمی های شب یلدا
وی به فلسفه جشن های یلدا اشاره و تاکید کرد: فلسفه جشن ها و دورهمی های ایرانیان که به تشکیل اجتماع اقوام و فامیل می انجامد با خود تجدید محبت بین اقوام را در بر دارد، شاید نخستین فلسفه را ایجاد اتحاد و همدلی باید دانست همچنین آموزش آداب و سنن به نوجوانان برای حفظ میراث ملی و فرهنگی و حفظ احترام به بزرگترهای فامیل از جمله مواردی است که همچنان سبب شده سنت یلدا ادامه دار باشد اگرچه امسال وجود بیماری کرونا این سنت زیبا را تحت تاثیر قرار داده است.
حیدری نوری با اشاره به عواقب بی توجهی به پروتکل های بهداشتی جهت حفظ سلامتی در شب یلدا خاطرنشان کرد: دورهمی های امسال با رعایت پروتکل های بهداشتی حال و هوای متفاوت تری را نسبت به سالهای گذشته پیدا کرده، همه خوشی ها و شادی ها در سایه سلامتی و تندرستی لذتبخش می شود و حتماً بزرگترهای فامیل برای ما عزیز هستند و وجودشان باعث شکل گیری محمل هایی صمیمی و کانون هایی گرم خواهد بود لذا امسال در شب یلدا لذت زندگی توأم با سلامت را از آنان نگیریم خودمان را از لذت حضور آنان در جمع ها و دورهمی های سالهای آینده محروم نکنیم در مجلس و دورهمی هایی که دلهره بیمار شدن کسی وجود دارد هیچ خوشی و لذتی تصور نمیشود به همین جهت رعایت پروتکل های بهداشتی و توصیه های مسئولان بهداشتی در درمان کشور از مهمترین موضوعات شب یلدای امسال است اگرچه دور هم نبودن کمی سخت میگذرد اما شیرینی محافل شادی و صمیمیت آینده را تضمین میکند.
انتهای پیام/
برچسب ها: اخبار ادبیات شب یلدا
منبع: خبرگزاری میزان
کلیدواژه: اینجا اخبار ادبیات شب یلدا پروتکل های بهداشتی شعر حافظ آداب و رسوم حیدری نوری شب یلدا شکل گیری سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mizan.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری میزان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۳۹۷۰۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نقد شهید مطهری به نسبیت اخلاقی علامه طباطبایی / از نظر مطهری دیدگاه علامه سر از نسبیت در میآورد و حد یقفی نخواهد داشت
گروه اندیشه: به مناسبت ایام شهادت استاد مرتضی مطهری نشستی با عنوان «رهاورد فلسفه در اخلاق؛ با نگاهی به کتاب فلسفه اخلاق شهید مطهری» در دانشگاه مفید قم برگزار شد و مجتبی مطهری فرزند آیتالله شهید مطهری و ابوالقاسم فنایی، رئیس دپارتمان فلسفه دانشگاه مفید، از جمله سخنرانان این مراسم بودند.غفلت از کتاب فلسفه اخلاق
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از جماران، محمدحسین مطهری در این نشست با اشاره به اینکه این برنامه درباره دستاوردهای فلسفه برای اخلاق است، گفت: «رابطه فلسفه و اخلاق دقیقاً به قدمت خود فلسفه است و جزء مباحثی نیست که در دورههای متأخر درباره آن گفتوگو شود. درباره پروژهی فلسفه اخلاق شهید مطهری زیاد گفته و نوشته شده است. به نظر میآید شاید از وجهی باعث قدردانی است و از جهتی باعث تأسف است که بیشتر تحقیقات، ناظر به زاویه خاص بحث شهید مطهری در قسمت جاودانگی اخلاقِ «درسهای نقدی بر مارکسیسم» است که به بخشی از نظریه علامه طباطبایی اشکال کردهاند. لذا همه یا اکثر توجهات به آن بخش معطوف شده است و کتاب «فلسفه اخلاق» شهید مطهری که بحث ۱۳ جلسه ایشان در دهه ۵۰ و نزدیک به اواخر حیات شریفشان است، کمتر مورد پرداخت و جستار قرار گرفته است.» محمدحسین مطهری
استاد مطهری: "خوبی را بدی کردن کار ما ایرانیان است
با بتن آرمه کردن ارزشهای اخلاقی، احساس کردند که با علامه همراهی نکنند
ادیب در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: «معمولاً در کتب اخلاق اسلامی میگویند اخلاق جمع خُلق است و خُلق هم یک ملکه نفسانی در انسان است. پس اخلاق عبارت است از علم و دانشی که ملکات نفسانی خوب و بد را در انسان معرفی میکند و به انسان یاد میدهد که چگونه ملکات خوب را در خودمان راسخ کنیم و از ملکات بد پرهیز کنیم. یعنی اخلاق فضیلتگرایانه به نحو بنیادین و پیشفرض در تعریف اخلاق اشراب میشود و از ابتدا اخلاق، فضیلتگرایانه تعریف میشود. اما به نظر میآید امروز وقتی از اخلاق میگوییم، درباره مجموعه گزارههای هنجاری حرف میزنیم که ویژگیهایی دارند و اسمشان را اخلاق گذاشتیم و آنان را از دیگر گزارههای هنجاری متمایز کردیم.»
او تأکید کرد: «من فکر میکنم که تفاوت عمده مرحوم علامه طباطبایی با نراقیین و قبلیها و بعدیها این است که ایشان سراغ این نرفته که از اول اخلاق فضیلتگرایانه را مبنا قرار دهد و بر اساس آن همه چیز را تعریف کند و مستقیم سراغ گزارههای هنجاری آمده است. گزارههای اخلاقی گاهی در قالب «"خوب" و گاهی در قالب "باید" بیان میشود. مرحوم علامه قالب باید را که جمله انشایی است و ظاهر و باطن آن انشایی هم است و صریح در انشا است، اصل گرفته و خوب را بر باید استوار میکند و بر اساس باید، معنا میکند. این برعکس بعضی متفکران دیگر است که خوب را مبنا گرفتند و از آن باید را استخراج کردند.» عضو هیأت علمی دانشگاه مفید قم گفت: «شهید مطهری تصریح میفرمایند که دیدگاه مرحوم علامه طباطبایی به نسبیت میانجامد و اخلاقیون و متدینین را نگران میکند، برای علاج این نسبیت به نظر ایشان آمده که بنیادهای مستحکم و آهنینی برای اخلاق درست کند تا از گزند تغییرات در امان باشد. علامه اخلاق را در زمرۀ اعتباریات قرار دادند؛ به صراحت هم قرار دادند و همه جای آثار ایشان از رسالة الولایه تا تفسیر المیزان همین است. بعضی از بزرگواران میگفتند که علامه در المیزان دیدگاه دیگری دارند و گویی یک گوشه تصادفاً از دستش دررفته است، در حالی که اساساً اینگونه نیست. علامه در تمام آثار خود بسیار محکم و استوار این مبنا را قبول دارد، پشت آن ایستاده و به لوازمش هم ملتزم است. در المیزان هم دیدگاه ایشان همین است که باید به تفصیل در جای خود بحث شود.» حجتالاسلام و المسلمین مسعود ادیب او افزود: «مرحوم محقق اصفهانی و علامه طباطبایی، نه با عناوین دستهبندی شده و منظم بلکه در لابهلای آثارشان نشان دادند که در اخلاق هنجاری، غایتگرا هستند. مرحوم محقق اصفهانی تصریح میکند که غایت ایشان نظم اجتماعی است، مرحوم علامه تلویحاً این را میگوید ولی غایات دیگری هم در آثار دیگر خود مطرح میکند. پس مجموعاً از نظر حضرات، اخلاق عبارت است از قواعدی که انسانها وضع میکنند نه لزوماً به وضع تعیینی بلکه به وضع تعیُّنی، مثل زبان برای بهبود بخشیدن به رفتارهای خودشان و برای نیل به نتیجهای در ساحت زندگی اجتماعی. حال، این ساحت زندگی اجتماعی را میشود خیلی گستردهتر دید، حتی مقاصد دینی را داخل آن تعریف کرد و گفت که احکام دینی عبارت است از اعتباریاتی که شارع مقدس برای نیل انسان به غایات و اهدافی که دین برای او تعیین کرده، وضع کرده است.» ادیب ادامه داد: «مشکل نسبیت را هم مرحوم علامه خوب توضیح دادند و هم شهید مطهری در این بخش به خوبی بیان کردند که اگر گفتیم اخلاق از اعتبار انسانی برمیخیزد، اعتباریات بیاساس، بیقاعده و دلبخواهی نیست بلکه اعتباریاتی است که هم منشأ آن طبیعت انسان و جامعه انسانی است و هم مقصد آن امور واقعی است. درست است که این گزارهها اعبتاری هستند، اما هم ریشه در واقعیت دارند و هم آثار واقعی به بار میآورند. آثار واقعی آنها مقاصدی است که تعقیب میکنیم و ریشه آنها فطرت انسان، ساختار جسمی انسان، ساختار اجتماعی انسان و همه اینها میتواند باشد. همه آنچه به ساختار انسانی برمیگردد در معرض دگرگونی و تغییر نیست.» او تأکید کرد: «ما اساساً کاری به اخلاق، دین و بحث فلسفی نداریم، اگر تاریخ بشر را مطالعه کنیم میبینیم که انسان در امور بنیادین و اساسی، قرنهای متوالی تغییر نکرده است. انسان حب ذات دارد تغییر نکرده است، انسان شهوت دارد تغییر نکرده است، انسان غضب دارد تغییر نکرده است، انسان میل به زندگی اجتماعی دارد تغییر نکرده است و ... که فهرست نیمهبلندی از اینها میشود تهیه کرد. پس مقاصد و مبانی عرصههایی از زندگی انسان عوض نشده است. البته عرصههایی هم در معرض تغییر قرار گرفته است. بنابراین چنین نیست که بر اساس دیدگاه مرحوم علامه طباطبایی، همهی اخلاق یک دفعه معروض نسبیت شود بلکه آنچه به عرصههای بنیادین تغییر نکرده یا حتی تغییرناپذیر است.»
مرحوم کمپانی استاد علامه طباطبایی معتقد بود حسن و قبح بنا و قرارداد عقلاست
بر اساس این گزارش دکتر ابوالقاسم فنایی نیز در این نشست با گرامیداشت یاد و خاطره شهید مطهری، گفت: «در فرهنگ ما چیزی به نام "فلسفه اخلاق" به عنوان یک دانش یا شاخه در فلسفه نداشتیم. چیزی که داریم علم اخلاق است که بعضی از اندیشمندان مسلمان در این زمینه تألیفاتی دارند و رویکرد اصلی آن ها، اخلاق فضیلتمدار است. اما در علوم دیگر از جمله در کلام و منطق، بحثهایی داریم که امروزه تحت عنوان "فلسفه اخلاق" طبقهبندی میشوند. از جمله یکی از مهمترین بحثهایی که در کلام، در ذیل بحث افعال الهی مطرح میشود این است که حسن و قبح، عقلی است یا شرعی؟ متکلمان در پاسخ به این سؤال به دو گروه معتزلی و اشعری تقسیم میشوند. عموم متفکران شیعه تا این اواخر به صراحت خودشان را طرفدار نظریه معتزله میدانستند که معتزله قائل بودند به اینکه حسن و قبح، عقلی است.»
اسم رمز ترور؛ «قم» را به خاک و خون می کشیم
نگاه استاد مطهری به آینده جمهوری اسلامی به روایت افروغ ۲۱۶۲۱۶ برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1904415